Amerikalıların Late Night Talk Show Sevdası

     "Late Night" tabiri, Amerikalıların televizyon terimlerinden biri olan "prime time"ın (yani içerik olarak bir televizyonun en iyi ve en çok reklam çeken programlarını akışa koyduğu zaman dilimi ki, çoğu zaman 19 - 23 veya 20 - 23 saatleri arasındadır), hemen arkasındaki kuşaktır. Amerika Birleşik Devletleri vatandaşları bu late night zamanında "talk show" izlemeyi sever. Zira onlar bir açıdan bu türün başlatıcıları olduğu gibi, bilhassa sosyal medya aracılığıyla, bir nevi ABD’nin sert tenkitlerden korkmayan demokrasi yuvası ve fırsatlar ülkesi propagandası da yapılmış oluyor.

     Bu "Late Night Talk Show" olayı adı üzerinde genelde gece yapılan, bir sunucu ve bir ya da birden fazla misafirden oluşan elemanlarla, genelde mizahi bir altyapıyla, monolog, skeçler, parodiler ve laf sokmalara sahip sohbet programlarıdır. Taa siyah beyaz dönemdeki nispeten seviyeli ve tekdüze şovlar, ilk başladığı zamanlara nazaran daha renklileşen ve eğlenceli kısımları artan bir hale geldiği hemen göze çarpmaktadır.

     “Late Night Talk Show” tanımını 1 kilometre öteden görseniz tanıyacağınız genel bir stüdyo konsepti vardır ki; sunucunun oturduğu ufakça bir masa ve genelde sunucunun hemen sağında tekli veya üçlü bir koltuktan oluşur basit bir tanımla. Koltuk seyircilere bakmaktadır, dolayısıyla gelen misafir tam olarak izleyenlerin karşısında dururken, sunucunun suallerini almak ve onunla yüz yüze konuşmak için soluna, sunucu da kendi sağına dönmek zorundadır. Sembolik olarak, bazılarında masa üstünde retro tarz bir mikrofon da bulunur. Seyirciler, bizdeki evlilik ve sabah programlarının seyircileri gibi antrenmanlı ve çılgındır. Alkış ve gaz vermekte sınır tanımazlar. Ancak bu tarz, talk şov kavramını başlatan programlarda böyle iken, çok daha değişik bir dizayn ve anlayışta yayın yapanları da yok değil.

     Sunucular, uzun süre bu konularda pişmiş, genelde sivri dilli zeki elemanlar olurken, karşılarına gelenler de eğlence ve sanat (büyük kısmı ahlaksızlardan oluşan bu güruha sanatçı demek de nasıl bir saçmalıktır o ayrı bir mevzu) dünyasının meşhur simaları olur. Siyasi konular ve politikacılara odaklanan ve onları iyice terleten modellerinin de sıkı takipçisi vardır.

     Gelelim bu alemin en önemli şov ve simalarına:

• “The Tonight Show”: bu sohbet programı konsepti, ta 1954’ten beridir NBC kanalında yayında. 1954’ten 62’ye kadarki sunucuları ilk olsa da, esaslı haline Johnny Carson ile ulaşmıştır. Yine NBC’nin bir diğer programı “Late Night” şovunun sunucuları bazen üstteki ile yer değiştirdiği için, anmaya değer. CBS’te ise, yine böyle bir seri gibi devam edip markalaşan “The Late Late Show” gelir ekranlara. Gelelim bu iki program etrafında dönen “host”lara:

  

  halef-selef
  Carson ve Leno

1. Johnny Carson: 1962-1992 yılları arasında yani tam 30 sene gibi bir süre NBC kanalında “The Tonight Show” adlı talk şovu sunmuştur. Aslında “talk show” kalıbı ondan evvel başlamıştı ancak bu konsepti modern ve daha da izlenir hale sokan kendisidir. Zamanında veya daha sonrasında meşhur olan bir çok kişiyi misafir etmiştir. Hoş sesi ve akıcı üslubuyla, defaatle Oscar Ödüllerini sunmuştur ve mesleğinde duayen sayılır.                                             
2. Dick Cavett: O da öncülerden biri. Birçok meşhur simayı misafir etmişliği vardır, The Dick Cavett adlı şovuna.                                                                                                                                     
3. Jay Leno: Carson’un 1992’deki emekliliği sonrasında, yine ilk kendi şovunda çıkardığı stand upçı, akabinde de yardımcısıyken, bu pozisyona geçmiş ve 2009’a kadar programı götürmüştür. Programın adı “The Tonight Show with Jay Leno” şeklinde idi. Fakat daha programdan ayrılmasından birkaç ay sonra, 2010’da tekrar aynı isimli şova döndü ve nihayet 2014’te emekliye ayrıldı.                                                                                                                               
4. Conan O’Brien: Jay Leno’un 2009’daki ayrılışı ardından “The Tonight Show with Conan O’Brien” şekliyle NBC’ye devam eden kızıl ve garip saçlı eleman. Fakat bunun evvelinde, “Late Night with Conan O’Brien” ismiyle 1993’te başlayan kendi talk şovu vardı. 2010’da “The Tonight Show” markası tekrar Leno’nun eline geçince, kendisi de oradan ayrıldı ve TBS kanalında, hala devam etmekte olan “Conan” isimli sohbet programına başladı. Saturday Night Live tayfasından olduğu için, hazırcevaplığı ve enteresan skeçleri ile tanınır.   

   

   genç Conan ve
   yaşlı kurt Letterman

                            
   
5. Jimmy Fallon: meşhur “Saturday Night Live“ ekibinden biri iken, 2009’da Conan O’Brien’dan boşalan “Late Night” markasını sunmaya başlamıştır. 2014’te ise, “The Tonight Show”a geçti ve hala onu devam ettirmektedir. Fallon, SNL ekibinde bulunmasının da vermiş olduğu artılarla, şovu daha renkli hale getirmiştir ancak duruş olarak, kendisinden evvel gelenlere nazaran biraz daha zayıf kalmaktadır.                                                                              
6. David Letterman: “Late Night” serisinin ilk temsilcisidir. 1982’den 1993’e kadar buna devam etti ama daha da öncesinde, yine aynı kanalda “The David Letterman Show”u 1980-82 arasında sundu. 1993’te ise CBS’e geçti ve “Late Show with David Letterman” olarak programına devam eti ve 2015’te emekliliğe ayrıldı. Birçok ünlünün, kendisinin programındaki görüntülerini, acemiliklerini, enteresan hallerini ve Letterman’ın konulara hakimiyetini YouTube’da görmek gayet mümkün.

• “The Tonight Show” haricindekilere bir bakacak olursak:

1. Jimmy Kimmel: 2003’ten bu yana, ABC’de “Jimmy Kimmel Live!” adlı programın sunucusudur. Bilhassa son yıllarda, Fallon ile birlikte, daha mizahi ve eğlenceye yönelik hale gelen bu geç saat sohbet programlarının takip edilen kişilerinden biridir. Hatta 2017 Akademi Ödüllerini (Oscar deyu bildiğimiz) sunmuştur. Sert bir Donald Trump muhalifidir ve yeri geldi mi lafı çakar.                                                                                                                                     

   

   soldan sağa:
   Ferguson-Fallon-Kimmel

2. Stephen Colbert: 2005 – 2014 arasında “The Colbert Report” ve hemen akabinde, CBS’te David Letterman’dan boşalan “Late Show”u sundu. “Late Show with Stephen Colbert” ismiyle bilinen programın sivri dilli sunucusudur. En sert siyasi konulara girmekten ve eleştirmekten geri kalmaz.                                                                                                               
3. Jon Stewart: 1993-1995 aralığında “The Jon Stewart Show” ve sonra Comedy Central’ın “The Daily Show” markasını 1999’dan 2015’e kadar sunan eski stand-upçı. Ondan sonra bu görevi, Güney Afrikalı komedyen Trevor Noah devraldı. Trevor genç bir komedyen ve işin hakkını vermeye çalışıyor şu aralar.                                                                                                 
4. James Corden: Son dönem talk şovculardan. CBS’te “The Late Late Show with James Corden”ı sunar. “The Late Late Show” markasının son temsilcisi. Özellikle YouTube’u etkili kullanan bir isimdir.           

   

   Colbert ve Corden 

                                                                                                                  
   
5. Seth Meyers: NBC’nin “Late Night” markasının “Late Night with Seth Meyers” ismiyle devam ettiricisi. Jimmy Fallon, “The Tonight Show”a geçince, onun yerine geldi. “Saturday Night Live”ın önde gelen yazarlarındandı zamanında.                                                                     
6. Craig Ferguson: 2005-2014 arasında “The Late Late Show” serisini sundu. Hey dostum, bu İskoç bir acayip ve garayip doğrusu!                                                                                               
7. Bill Maher: HBO’nun “Real Time with Bill Maher” talk şovunu 2003’ten beri sunuyor. Politik konulara sert biçimde girmesi ile tanınır. Neden? Çünki adam tecrübeli... 1993-2002 arasında, “Politically Incorrect” adlı programı sunmuştu.                                                             
8. Larry King: 1985-2010 yılları arasında, CNN’de “Larry King Live” programını sunan yaşlı gazeteci. CNN denince ilk akla gelen isimlerden ve dolayısıyla sohbet programlarındandır. O masa üstündeki retro mikrofonla özdeşleşmiştir. Sonra ne oldu ne gitti, herif Russia Today adlı tuhaf kanala gidip program yapmaya başladı.   

   

   Larry King ve
   meşhur mikrofonu

                                                                                  
   
9. John Oliver: HBO’daki “Last Week Tonight with John Oliver” talk şovunun sivri dilli, İngiliz aksanlı sunucusu. 2014’ten beri bunu sunuyor. Daha evvelinde ise Jon Stewart ile beraber çalıştı. Hiç çekinmeden sağa sola giydirenler ekolündendir.

     Bu işin Amerika yakasında genelde yukarıda sayılanlar anılırken, yine bunlar kadar dikkat çeken ve ne kadar meşhur aktör, şarkıcı vs. varsa programına getirebilen İngiliz Graham Norton vardır. The Graham Norton Show'dur program adı. Ama kanalı BBC olunca, kendisi yukarıdaki listeyi ıskalamıştır tabi. 

Cem Yılmaz’la Edebin Sınırlarını Zorlarken

     Cem Yılmaz’ın yepyeni gösterisi bu isimle çıksa, ne kadar yerinde ve isabetli olurdu değil mi? Yakışırdı da hani... Neden mi? Elimizden geldiğince anlatmaya çalışalım:

     Yaşı 35’in üzerinde olanlar, Cem Yılmaz adını 90’lı yılların ikinci yarısında sıkça duymaya başlamıştı. Leman Kültürde, kendi deyimiyle “üç-beş” kişinin önünde başlayan, akabinde ta günümüze kadar uzanan ve çok kişi tarafından, alanında “tek” olarak takdir edilen bir kariyere sahip oldu. Saçlarını sıfıra vurdurmuş genç bir adam, neredeyse her gösterisini kapalı gişe giden bir şova dönüştürüyordu. Daha yirmili yaşlarındaki bu genç, günlük hayatımıza, bizi etkileyen ancak fazla dillendirmediğimiz çeşitli şeylere, televizyon programlarına, izlediğimiz ama çoğu zaman es geçtiğimiz film karelerine dair şeyler anlatarak, kısa sürede ismini duyurmayı başardı. Ancak anlattığı bazı şeyler daha vardı ki... İşte onlar, edebin sınırlarını zorluyordu.

daha 22 yaşında
bir karikatürist 

     Yılmaz, özellikle gösterilerine ilk başladığı zamanlarda, “Bir Tat Bir Doku” adı ile bilinen gösterilerinde, gülmek için toplananlar arasında seçtikleri üzerinde çok uğraşıyor ve adeta onları yerin dibine sokuyordu. Çünkü alaya aldığı ve küçülttüğü kişilere çok fazla yükleniyor ve bu aşağılamalara maruz kalanları, oraya geldiğine pişman ediyordu. Bu “laf sokmalar” ve ağır sözler, yine bir dereceye kadar kabul edilebilirdi. Belli ki kendisi, Batıdaki örnekleri yakından takip ediyor ve onlardan esinleniyordu. Neticede Batıdaki “stand-up” denilen şovlarda, böyle ofansif şeyler gayet olağandı.

     Fakat Cem Yılmaz bu kadarıyla da kalmadı. Gösterilerinin büyük bir kısmını kaplayan ve deyim yerindeyse, konuyu dönüp dolandırıp müstehcen mevzulara getirmesi, edep sınırlarını zorluyordu. Kadın erkek ilişkileri, her iki cinsin zaafları, bilhassa erkek uzuvları ve bunlara bağlı olan konular üzerine anlattıkları ile güldürmeyi başarıyordu fakat espri ve şakalar, “bel altı” dediğimiz cinstendi ve üstelik her izleyenin de fark ettiği üzere, her yeni gösteri ile birlikte sertleşiyordu. Özellikle “Fundamentals” gösterisi, gerçekten de bu konunun şimdiye kadarki “en dip” noktasıydı.

seviye bir süredir
sıfırın altındaydı zaten!

     Evet, diyelim ki bu terbiyesizlikler Batı dünyasının gösteri ve stand-up anlayışında var. Hakikaten de öyle. Louis C.K.den Russell Peters’a, Eddie Murphy’den Dave Chappelle’e, Richard Pryor’dan Robin Williams’a kadar birçok tanınmış stand-up siması, çok sert ve ofansif bir dil kullanır ve kadın erkek ilişkilerini, olabildiğince sansürsüz ve edepsiz şekilde anlatır, onları izlemeye gelenlere de umarsızca alkışlar.

tarihin en ağzı bozuk en seviyesiz
heriflerinden biri: Louis C.K.

     Tamam da, ne burası Batı ne de edep ve ahlak seviyemiz oralarla aynı. Toplumumuzun genelinde, erkeklerimiz veya kadınlarımız bu tür konuları kendi aralarında konuşuyor olsalar dahi, bunlar sınırlı alanlarda ve nispeten alçak sesle dile getirilir veya tartışılır. Normal ahlaki değerlere haiz her cemiyette de böyledir. Dolayısıyla sahneden birisinin, böylesine ahlak ve edep dışı şeyleri ailelerin, çocukların, kadınların karışık olarak bulunduğu bir ortamda açıktan anlatması, toplumun geneli için hiç de sıhhatli bir şey değildir, bir dejenerasyon göstergesidir.

     Bu gerçekliğin biraz da diğer tarafına bakalım: Cem Yılmaz, gösteri yaptığı ilk birkaç seneyi geçecek olursak, seçim neticelerine de yansıdığı üzere, giderek muhafazakarlaşan bir toplumun karşısına çıkıyordu. Sonu meşhur “28 Şubat”a varan Refah-Yol hükumeti ve birkaç sene ardından, 2000’li yılların başını domine eden Ak Parti hükumetleri, Cem Yılmaz’ın yukarıya tırmanışını hiç kesmedi. Bilakis, vergi rekortmenleri arasına girdiği dönem de, bu dönem oldu.

     Bir diğer mevzu ise, her ne kadar bir önceki dönem din düşmanı komedyenler kadar olmasa da, dini konulara girmesi ve bazen dinen çok tehlikeli sözler söylemesi. Gerçi hakkını teslim edelim, dine zarar vermede bir nesil önceki, kabare ve gösteri adı altında İslamiyet’in emirleri ile alay eden, dinin yasak ettiklerini övüp, akıllarınca dinle dalga geçen dinozorlara nazaran oldukça masum sayılırdı. Çok bariz bir misal; icracı olarak başı Metin Akpınar ve Zeki Alasya’nın çektiği, Selim Naşit, Nevra Serezli hatta Yonca Evcimik gibi karakterlerin yan desteği, Haldun Taner, Kandemir Konduk ve Umur Bugay’ın antrenörlüğünde, neredeyse her parodi her skeç İslamiyet ile açıkça alay içeriyordu. Doğrudan değil elbette fakat dolaylı yollardan ve laf kalabalıkları ile. Tiyatro ve sinema ise neredeyse tamamen bunların elindeydi ve bu güçlü silahlarla, bir yandan Türk Milletine aba altından soba gösterirken, bir yandan da milletimizi kendi istedikleri yola çekmek için toplum mühendisliğine soyunuyorlardı.

Devekuşu Kabare tayfası

     İşte böylesine karanlık bir dönemden sonra, Cem Yılmaz 90’lı yılların ikinci yarısında ve 2000’li yılların başlarında, stand-up denilince, tereddütsüz olarak ilk akla gelen komedyendi. Yılmaz Erdoğan - Demet Akbağ ekibi de o aralarda parladı fakat Demet Akbağ, yukarıda zikrettiğimiz Umur Bugay’lı, Kandemir Konduk’lu kabarlerin mirasına sahip çıkarken (biraz yumuşatarak tabi ki), Yılmaz Erdoğan ise, hem politik hem de ahlaki olarak, Türkiye’nin kahir ekseriyeti oluşturan Sünni duruşa bayağı bir uzaktı. Filhakika Cem Yılmaz da muhalif olarak bilinir ve bunu bir şekilde üstü kapalı ve nadir olarak dile veya klavyeye getirse de, genel manada politik şakalara girmekten kaçındı ve kaçınmaya devam ediyor. Çünki aksini yapacak olsa, atındaki zeminin, tahmin edebileceğinden de hızlı bir biçimde kayacağını gayet iyi bilmektedir. Ata Demirer’e de küçük bir parantez açmak gerekirse; o da sahneye çıktı bahsedilen zaman diliminde. Onun gösterilerinde de dini konular geçti ve geçiyor ara sıra fakat bilerek dinin emir ve yasakları ile alay etmek, hemen hemen yok gibidir.

     Neyse... Ana maddeye dönecek olur ve bir iki kelam da filmleri için sarf edecek olursak: Gösterilerindeki bu oldukça sert ve rahatsız edici üslup, Yılmaz’ın filmlerinde ise, hem şiddet hem de zaman bakımından oldukça azdır. Her Şey Çok Güzel Olacak ve Hokkabaz  gibi yapımlarda, hemen her filmde duyabileceğimiz kadar, sadece birkaç kötü diyebileceğimiz söz vardır. Absürt komedi olarak çektiği, göndermelerle dolu ve bu gönderme ve ince mesaj verme niyeti yüzünden izleyiciyi hırpalayan A.R.O.G., G.O.R.A. ve Yahşi Batı filmlerindeki seviye ise, diğerlerine nazaran daha aşağıdadır.

     Ancak şunu da söylemek gerekir ki Cem Yılmaz, günlük hayatta karşılaştığımız, çoğu zaman da fazlaca üstünde durmadığımız bazı olay, hissiyat ve garip kişilikler ile alakalı çok enteresan ve yerinde espri ve şakalar yaparken, birçok konuda yaptığı sosyolojik ve psikolojik tespitler de çok yerinde ve ufuk açıdır. Lakin ne yazık ki, her gösterisinde, olay bir şekilde bel altına gelir ve tabiri caizse dakikalarca oradan malzeme çıkarır ve seviye sıfırdan eksilere doğru gider. Yani ortalama bir Türk ailesinin, Cem Yılmaz’ın herhangi bir gösterisini hep beraber oturup izlemesi çok ama çok zayıf bir ihtimaldir. Olmuşsa bile, bu bir kereye mahsus, bilinmeden olmuştur.

konu nereye doğru
gidecek tahmin edin?

     Hatime olarak, “yiğidi öldür ama hakkını teslim et” düsturundan hareketle, şunları eklemek insaf dairesi içerisinde olacaktır: 80’li ve 90’lı yıllarda sahneye çıkanların, sinema, müzik ve tiyatroyu elinde tutanların sistematik mukkadesat saldırıları ve erozyon çalışmaları sonrasında, edep, terbiye ve ahlak açısından seviyeyi alçaltan yeni dönem neslin gelmiş olması, biraz hayal kırıklığına sebep olsa da, dini konuları fazla bulaşmayan komedyen, tiyatrocu ve sinemacıların eskiye nazaran daha çok olması, sayısının artması, buna mukabil eski dinozorların sayısının ve etkisinin azalması, az da olsa bir teselli kaynağıdır.

Zamane Bağımlılıkları ve Uyuşturucuları

     Breaking Bad dizisini "bad" yani karanlık tarafa götürüp çeşitli maceralar yaşatan, "Heisenberg" namlı karakteri ve "saf mavi"sini anacak değiliz elbette fakat günümüz gençliğinin beynini uyuşturan, çoğu "legal" görünen şeylere bir göz atmak lazım.

     Sahi, bundan 150-200 sene evvel, dünyanın nispeten medeni sayılabilecek bir yerinde yaşıyor olsaydınız, hayatın nasıl olurdu? Daha doğrusu hayatınızda, sinema, televizyon, bilgisayar, cep telefonu, internet, müzik (endüstriyel ölçekte tabi), futbol (dolayısıyla takım taraftarlığı) vesaire olur muydu? Hayır! Muhtemelen ya tarladaki işlerinizi kovalıyor ya cami veya kilisedeki dini derslere devam ediyor ya da savaşta veya savaş hazırlığında olurdunuz.

     Ancak 20. ve 21. yüzyılları yaşıyor olmamızla birlikte, mesafeler azaldı, savaşlar (büyük çaplı olanları en azından) azaldı ama bambaşka şeyler çoğaldı. aralardaki boş zamanları dolduracak bir sürü ıvır zıvır peyda oldu. Fakat bu boş zaman doldurmalık şeylerin, günümüz insanının öncelikleri haline gelmesi uzun sürmedi.

     1. Futbol ve Takım Taraftarlığı: Dünyanın en ücra köşesinde, derme çatma bir kulübede hayatını idame ettiren, ayağında ayakkabı namına bir şey olmayan, yarı çıplak, karnı aç bir çocuğun sırtında, çok meşhur bir futbolcunun formasını görünce ne hissedersiniz? Sahneyi daha da belirginleştirelim; Bu çocuğun yürüdüğü ve yol demeye bin şahit isteyen çamur, pislik karışımlı yolun yan tarafındaki, kocaman "Coca-Cola" levhalı bakkalı gözünüzün önüne getirin. Hatta biraz daha hardcore haliyle, elinde Kalaşnikof olan, sümüklerini bile zapt etmekten aciz bir tıfılı canlandırın muhayyilenizde! Gerçi "canlandırmaya ne gerek var, bunu Afrika ile alakalı belgesellerin çoğunda görüyoruz zaten" dediğinizi duyar gibiyim!

     Neyse, Coca-Cola'nın ve Kalaşnikof'un bu çocuğun civarına nasıl yerleştiği ve eline nasıl geçtiği mevzusu, başlı başına bir araştırma konusu, o ayrı. Peki ama tek iyi yapabildiği şey, futbol topu denilen, içine hava şişirilmiş deri bir yuvarlağı tepmek olan birisinin ismi, nasıl olur da içme suyu dahi bulmakta zorluk çeken masum bir çocuğun sırtında yer alır. Daha da acısı, o çocuk nasıl olur da, meşhur top tepicisinin formasını sırtında taşımaktan gurur duyar?

     Bu sorunun cevabı, futbolun o sihirli ve sıtma gibi tesirli parlak görünen dünyasında saklı:
Kelimenin kökenine, tarihine girecek değiliz... Bunlar zaten malum. Uyuşturucu olma özelliğine varmasına neden olan mühim olan bir noktasıdır bizi ilgilendiren; "Takım taraftarlığı" olgusu. 20. asır ile birlikte, sari bir hastalık misali kitleleri tesiri altına alan bu eğlence, takım oyunu olması hasebiyle ve birdenbire çok büyük kitlelere ulaşıp izleyici bulması neticesinde, karşılıklı olarak oynayıp rekabet eden takımlardan birini "tutma" olayı doğdu. Kulüp takımlarının giderek büyümesi, rekabetlerin kızışması, değerli gözüyle bakılan futbolcuların bol sıfırlı transferleri, "milli takım" denilen ve bir ülkenin tüm halkını temsil ettiği düşünülen takımların desteklenmeye başlaması, bu "takım tutma" merakını, derinliğini ve sertliğini artırırken, düzenlenen turnuva ve kupaların artması ve sıklaşması, işi iyice çığırından çıkardı.

"en büyük bizim takım
ulen... Ona göre!" 

     Şu kupada mücadele edecek takımının son transferlerinden tutun da, formasından anahtarlığına kadar her satılan armalı şeylere sahip olma hastalığına, takımın bu sene ligdeki düşük performansından, başkanın "zaruri" transferleri yapmamasına karşısında yaşanan kızgınlığa kadar bir sürü, ana bağımlılığı besleyen ara hastalıklar zuhur etti. Takım-taraftar ilişkisinin giderek zıvanadan çıkması, "hasta bilmem hangi takımlı" seviyesine ve akıl tutulmasına kadar vardı. Taraftarlık olgusu yukarıdaki sayılan haliyle kalsa, yine bir dereceye kadar mazur görülebilirdi belki ama statları dolduran, varını yoğunu takımı için harcayıp, hazerde ve seferde her maçına gitmekle övünen ve kendilerini "hasta" olarak addeden sempatizanların, karşı takım taraftarları ile, bazı hallerde ucu ölüme kadar varacak şuursuz kavgalara girişmeleri, gelinen durumun ne denli vahim olduğu açıkça gösteriyor.

     Artık günümüzde, verdiği her sigara ve çay molasında, hatta bunu bırakın, en ciddi iş toplantısında, söz yanlışlıkla veya bilerek, hazirundan birisinin delicesine tuttuğu bir takımın evvelki günkü feci mağlubiyetine geldiğinde, işine karşı duyması gereken heyecan ve adanmışlığı kat be kat sollayacak bir tutkuyla, takımını savunmaya kalkışan ve toplantının canına okuyan, kelli felli, doktora tezli insanlar görüyoruz. Düşünebiliyor musunuz, iki tane anlı şanlı üniversite bitirip, alanında doktora yapan kişiler, eğitim konusunda neredeyse sıfır olan, ağzı küfürlü ve sürekli olarak kavgalara karışmakta beis görmeyen top tepicileri, bırakın sadece manevi olarak, bilakis maddi olarak da destekliyor.

     2. Müzik: Güzel sanatların bir kolu denilen ve sihir gibi tesir edip dinleyenleri kendine bağlayan, "müzik ruhun gıdasıdır" gibi medhiyelerle övülen, düzenlenmiş seslerle verilen isim. Günümüzde, müziğe kendini kaptırmayan kimse hemen hemen yok gibidir. Bilhassa duygusal olan veya bir şekilde bunalıma girmiş olanlara çok daha etki ettiği bilinen bir gerçektir. Müziğin, insan hisleri üzerindeki tesiri, hiç de azımsanacak derecede değildir. Mutlu olana sınırları aştıran, üzüntülü olanı bunalımlara sürükleyen, karşı cinse olan kavuşma arzusunu, şehveti kamçılayan, melankolinin her kademesine insanı sokan şarkıları bir hatırlayın!

kulaklığı tak, müziği aç
gerisini boşver!

     Ata Demirer'in bir gösterisinde sarf ettiği şu cümle ne kadar manidardır bu bağlamda: "Tanımadığın kızlara aşık olursun, sırf o müziğin yüzünden!" Müzik, kullanılan miktar, zaman, içinde bulunulan ruhi hal ve şarkıların niteliğine göre, kendisine teslim olanlara aynen bir uyuşturucu gibi tesir ettiği yadsınamaz bir gerçektir. Ön yargısız yapılan araştırmalar da bu gerçeğe işaret etmektedir zaten.

     3. Televizyon: 20. asrın bir başka oyuncağı ve vakit öldürme vasıtası. Bu kutu, evin olmazsa olmazları arasındadır ve evin en mutena köşesindeki yeri asla sorgulanmaz. Anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddelerinden biri gibidir. Genç yaşlı, erkek kadın, çoluk çömbelek, kısacası herkes bu uyuşturucunun pençesindedir ve bu, değerli zamanını havaya uçurmak bir yana dursun, aile ve çocukları, son derece zararlı muhteviyatın önüne atıvermekten başka bir şey değildir.

TV karşısında beyni eridikçe,
karnı şişmeye devam edenler!

     Televizyon denilen şey, esasında bir eğlence aracıdır ve ekran karşısına geleni orada daha da çok tutmak için tasarlanmış program ve saçmalıklarla doludur. Ve bilmem söylemeye gerek var mı, tabi ki sunulanların hemen hepsi, en azından hiç faydalı değildir (zarar vermesi ise, inanılmaz boyutlara varabilir). Bebek ve çocuk çağındakilere verdiği hasar, zaten araştırmaların gösterdiği bir vakıadır.

     4. Bilgisayar, İnternet ve Akıllı diye övülen Telefonlar: Bu üç sihirli kelime hayatımıza peyderpey girdi ve girmeye başlayalı daha 20 sene bile olmadı ancak tesirini göstermesi de bir o kadar kısa sürdü doğrusu. E-mail ve aracılığıyla çeşitli faydalı bilgiler edinmek gibi masum "gel gel"lerle başladı, Facebook, Twitter, Instagram, oyunlar vs... gibi zamanımızı emen ve kendine esir eden şeylerle devam etti... Ve kim bilir daha ne şiddette devam edecek!

ölümüne selfie!

     Özellikle gençlik arasında, yukarıdaki üçlünün pençesine düşüp robotlaşan, vaktinin çoğunu ekran karşısında geçiren ve tıpkı uyuşturucu tedavisi görenler gibi tedavi ve terapilere muhtaç belki de yüz milyonlarca genç var dünya sathında. Hatta Çin'de, bu sayının korkunç rakamlara ulaşması neticesinde, gençler tıpkı askerlik vazifesindeki gibi kamplara toplanarak, gençleri içten içe kemiren ve zombi haline getiren bu hastalıkla baş edilmeye çalışılıyor. Kim bilir belki de çok yakın bir gelecekte, böylesine rehabilitasyon merkezleri daha da çoğalacak ve içleri dolup taşacak.

ekran uyuşturucusu bağımlıları
rehabilite olacak mı bakalım?

     5. Sinema: Çok büyük kitlelere tesir kuvveti olması hasebiyle, müthiş bir propaganda vasıtasıdır. "Ak"ı kara, "kara"yı ak göstermede üstüne yoktur ve bu konuda şüphesiz bir uzmandır. Nazi Almanyası'nın perde tutkusu ve propagandasından tutun, Sovyet Rusya sinemasına ve son 50-60 seneyi domine eden Hollywood sinemasına kadar her güç, sinema perdesinin sihrini, genç dimağları etkilemek ve bu sihir aracılığıyla, onları kendi hedef ve emelleri uğruna kullanmak istiyor. Gençler de bu konuda dünden razı olunca, damara şırınga edilen uyuşturucu hem daha etkili hem de daha uzun süreli tesir ediyor. "Türk" görünümlü ancak mukaddesata verdiği zarar, hiç de milli olmayan sinemamız hakkında daha derin araştırma.

bu sinema daha neremize
kadar girecek ki?

     Aslında yukarıda sayılan maddeler (müzik ve futbol hariç tabi) iki ucu keskin bıçak gibidir. Yani şerre hizmet etmek için kullanılırsa şer olur ancak hayırlı kimselerin ellerinde erdem, iyilik ve güzellik adına ne varsa ona yardımı olur... Hem de muazzam boyutlarda.